Overzicht van voedselbosplanten

Een voedselbos is een ecologisch en productief ecosysteem dat bestaat uit verschillende plantlagen die samenwerken om voedsel te produceren. In dit overzicht vind je meer informatie de zeven lagen van een voedselbos en geven we een lijst van geschikte planten per laag.

Wat is een voedselbos?

Een voedselbos is een door mensen ontworpen ecosysteem dat de natuurlijke opbouw van een bos nabootst. Het combineert bomen, struiken, kruiden en bodembedekkers met eetbare en nuttige planten, waardoor het een duurzame en biodiverse voedselbron wordt. In een voedselbos werken planten samen door onderlinge interacties, zoals schaduwwerking, stikstofbinding en natuurlijke plaagbestrijding.

De 7 lagen van een voedselbos

Een voedselbos is opgebouwd uit verschillende lagen die samenwerken en elkaar ondersteunen:

1. Kruinlaag (hoge bomen), dit zijn grote bomen die schaduw en bescherming bieden.
2. Tussenlaag (lage bomen), dit zijn kleiner blijvende bomen die schaduw verdragen.
3. Struiklaag, dit zijn struiken die bessen en noten produceren.
4. Kruidlaag, dit zijn lage, kruidachtige planten met eetbare bladeren, bloemen of wortels.
5. Bodembedekkende laag, dit zijn kruipende planten die de bodem beschermen.
6. Klimlaag, dit zijn planten die zich omhoog werken en extra ruimte benutten.
7. Wortel- en knollenlaag, dit zijn eetbare gewassen onder de grond.

Bomen voor de kruinlaag

De hoogste bomen in het voedselbos vormen de kruinlaag. Dit zijn vaak grote noten- en fruitbomen die schaduw geven en bescherming bieden aan de lagen eronder. Bij voorkeur wordt er gewerkt met inheemse bomen.

Plant	Wetenschappelijke naam	Bodemtype	Standplaats	Max. hoogte	Kroonbreedte	Eigenschappen
Tamme kastanje	Castanea sativa	Droog tot vochtig, zandig	Zon	15-30 m	8-12 m	Eetbaar, windbreker
Walnoot	Juglans regia	Voedzaam, goed doorlatend	Zon	10-25 m	6-15 m	Eetbaar, schaduwgevend
Moerbei	Morus alba/nigra	Droog tot vochtig, goed doorlatend	Zon	8-15 m	5-10 m	Eetbaar, trekt vogels
Tamme eik	Quercus robur	Zandig tot leemrijk	Zon	20-35 m	10-20 m	Eetbare eikels (na verwerking)
Linde	Tilia cordata	Vochtig, voedselrijk	Zon tot half-schaduw	15-25 m	6-12 m	Bladeren eetbaar, trekt bijen
Suikeresdoorn	Acer saccharum	Goed doorlatend, zandig tot leemrijk	Zon tot half-schaduw	20-35 m	10-15 m	Siroopproductie, herfstkleur
Ruwe berk	Betula pendula	Zandig, goed doorlatend	Zon tot half-schaduw	15-25 m	6-10 m	Bodemverbetering, vroege nectarbron
Pecannoot	Carya illinoinensis	Voedzaam, diepwortelend, goed doorlatend	Zon	20-40 m	10-20 m	Eetbare noten, windbestendig
Ginkgo	Ginkgo biloba	Goed doorlatend, zandig tot leemrijk	Zon	20-30 m	8-12 m	Medicinale werking, zeer oud boomsoort
Hartnoot	Juglans ailantifolia var. cordiformis	Voedzaam, goed doorlatend	Zon	15-25 m	8-12 m	Eetbare noten, verwant aan walnoot
Boternoot	Juglans cinerea	Voedzaam, goed doorlatend	Zon	15-25 m	8-12 m	Eetbare noten, stikstofrijk blad
Pijnboompit	Pinus pinea	Droog, goed doorlatend, zandig	Zon	15-25 m	6-10 m	Eetbare zaden, wintergroen
Grove den	Pinus sylvestris	Zandig, droog, goed doorlatend	Zon	15-30 m	6-12 m	Wintergroen, schuilplaats voor dieren
Zwarte populier	Populus nigra	Vochtig, voedselrijk	Zon	20-30 m	10-15 m	Snelle groeier, windbestendig
Nashi peer	Pyrus pyrifolia	Voedzaam, goed doorlatend	Zon	5-10 m	4-6 m	Eetbaar fruit, bestuivers aantrekkend
Winterlinde	Tilia cordata	Vochtig, voedselrijk	Zon tot half-schaduw	20-30 m	6-12 m	Bladeren eetbaar, trekt bijen
Zomerlinde	Tilia platyphyllos	Vochtig, voedselrijk	Zon tot half-schaduw	20-30 m	8-15 m	Honingplant, schaduwboom
Fladderiep	Ulmus laevis	Vochtig, voedselrijk	Zon tot half-schaduw	20-30 m	8-15 m	Windbestendig, voedsel voor vogels
Uiensoepboom	Toona sinensis	Vochtig, voedselrijk, goed doorlatend	Zon	10-20 m	6-10 m	Bladeren eetbaar, aromatische geur

Bomen voor de tussenlaag

Onder de kruinlaag groeien kleinere fruit- en notenbomen. Deze bomen profiteren van de gedeeltelijke schaduw van de hogere bomen en dragen bij aan de diversiteit van het voedselbos.

Plant	Wetenschappelijke naam	Bodemtype	Standplaats	Max. hoogte	Kroonbreedte	Eigenschappen
Appelboom	Malus domestica	Goed doorlatend, matig voedselrijk	Zon	4-6 m	3-5 m	Eetbaar, bestuivers
Perenboom	Pyrus communis	Vochtig, voedzaam	Zon	4-8 m	3-5 m	Eetbaar, trekt bestuivers
Kweepeer	Cydonia oblonga	Goed doorlatend, humusrijk	Zon tot half-schaduw	3-5 m	3-4 m	Eetbaar, trekt bijen
Perzikboom	Prunus persica	Zonnig, goed doorlatend	Zon	3-6 m	3-5 m	Eetbaar, bestuivers
Mispel	Mespilus germanica	Vochtig, voedselrijk	Zon	4-6 m	3-5 m	Eetbaar, bestuivers
Paw paw	Asimina triloba	Vochtig, goed doorlatend, humusrijk	Zon tot half-schaduw	4-8 m	3-5 m	Eetbaar fruit, exotische smaak
Zwarte els	Alnus glutinosa	Vochtig, natte grond, stikstofbinder	Zon	6-12 m	4-8 m	Stikstofbindend, bodemverbetering
Kornoelje	Cornus mas	Goed doorlatend, kalkrijk	Zon tot half-schaduw	4-6 m	3-5 m	Eetbare bessen, bestuivers aantrekkend
Meidoorn	Crataegus monogyna	Droog tot vochtig, goed doorlatend	Zon	4-8 m	3-5 m	Hegplant, eetbare vruchten, dichte habitat
Persimoen	Diospyros virginiana	Goed doorlatend, matig voedselrijk	Zon	5-10 m	4-6 m	Eetbaar fruit, zoet na rijping
Kaki	Diospyros kaki	Goed doorlatend, kalkrijk	Zon	5-10 m	4-6 m	Eetbaar fruit, winterhard in milde klimaten
Krentenboom	Amelanchier lamarckii	Vochtig, goed doorlatend	Zon tot half-schaduw	4-6 m	3-4 m	Eetbare bessen, bestuivers aantrekkend
Magnolia	Magnolia spp.	Vochtig, humusrijk	Zon tot half-schaduw	5-10 m	4-6 m	Sierboom, trekt bestuivers
Hibiscus	Hibiscus syriacus	Goed doorlatend, matig voedselrijk	Zon	3-5 m	2-4 m	Sierstruik, eetbare bloemen
Wilde appelboom	Malus sylvestris	Voedzaam, goed doorlatend	Zon	4-8 m	3-5 m	Eetbare vruchten, bestuivers aantrekkend
Wilde perenboom	Pyrus communis var. sylvestris	Voedzaam, goed doorlatend	Zon	5-10 m	4-6 m	Eetbare vruchten, trekt bijen
Bloedappel	Malus domestica ‘Bloedappel’	Voedzaam, goed doorlatend	Zon	4-8 m	3-5 m	Eetbare rode appels, bestuivers aantrekkend
Abrikoos	Prunus armeniaca	Droog, goed doorlatend	Zon	5-8 m	4-6 m	Eetbaar fruit, vroege bloei
Abrikoospruim	Prunus salicina x armeniaca	Goed doorlatend, matig voedselrijk	Zon	4-6 m	3-5 m	Kruising tussen abrikoos en pruim, eetbaar fruit
Pruimenboom	Prunus domestica	Voedzaam, goed doorlatend	Zon	4-8 m	3-5 m	Eetbaar fruit, bestuivers aantrekkend
Kersenboom	Prunus avium	Goed doorlatend, matig voedselrijk	Zon	5-10 m	4-6 m	Eetbaar fruit, bestuivers aantrekkend
Wilde kers	Prunus avium var. sylvestris	Goed doorlatend, voedselrijk	Zon	5-10 m	4-6 m	Eetbaar fruit, trekt vogels
Kerspruim	Prunus cerasifera	Goed doorlatend, kalkrijk	Zon	4-8 m	3-5 m	Eetbaar fruit, bestuivers aantrekkend
Amandel	Prunus dulcis	Droog, goed doorlatend, kalkrijk	Zon	4-8 m	3-5 m	Eetbare noten, warme standplaats
Nectarineboom	Prunus persica var. nucipersica	Goed doorlatend, matig voedselrijk	Zon	4-6 m	3-5 m	Eetbaar fruit, bestuivers aantrekkend
Stoofpeer	Pyrus communis ‘Gieser Wildeman’	Voedzaam, goed doorlatend	Zon	5-10 m	4-6 m	Eetbaar fruit, geschikt om te stoven
Schietwilg	Salix alba	Vochtig, voedselrijk	Zon	10-20 m	6-10 m	Snelle groeier, windbreker
Sassafras	Sassafras albidum	Goed doorlatend, humusrijk	Zon tot half-schaduw	6-12 m	4-8 m	Geneeskrachtige toepassingen, herfstkleur
Honingboom	Styphnolobium japonicum	Goed doorlatend, stikstofrijk	Zon	10-15 m	6-10 m	Honingplant, stikstofbinder
Peerlijsterbes	Sorbus domestica	Goed doorlatend, kalkrijk	Zon	5-10 m	4-6 m	Eetbaar fruit, trekt vogels
Lijsterbes	Sorbus aucuparia	Goed doorlatend, matig voedselrijk	Zon	5-10 m	4-6 m	Eetbare bessen, trekt vogels
Vlierbes	Sambucus nigra	Vochtig tot droog, voedselrijk	Zon tot half-schaduw	4-6 m	3-5 m	Eetbare bessen, medicinale werking

Struiken voor de struiklaag

De struiklaag bestaat uit bessenstruiken en andere lage houtachtige gewassen die in de halfschaduw kunnen groeien. Aangeraden wordt om zoveel mogelijk met inheemse struiken te werken. Denk aan aalbessen, frambozen en hazelaars.

Plant	Wetenschappelijke naam	Bodemtype	Standplaats	Max. hoogte	Eigenschappen
Framboos	Rubus idaeus	Humusrijk, goed doorlatend	Zon tot half-schaduw	2 m	Eetbaar, bestuivers
Vlierbes	Sambucus nigra	Vochtig tot droog, voedselrijk	Zon tot half-schaduw	4 m	Eetbaar, medicinale werking
Hazelaar	Corylus avellana	Droog tot vochtig, goed doorlatend	Zon tot half-schaduw	5 m	Eetbare noten, windbreker
Rode bes	Ribes rubrum	Vochtig, humusrijk	Zon tot half-schaduw	2 m	Eetbaar, bestuivers
Blauwe bes	Vaccinium corymbosum	Zuur, vochtig, humusrijk	Zon tot half-schaduw	1,5 m	Eetbaar, trekt bijen
Ananasguave	Feijoa sellowiana	Goed doorlatend, matig voedselrijk	Zon	2-4 m	Eetbaar fruit, bestuivers aantrekkend
Lijsterkrent	Amelanchier ovalis	Droog, goed doorlatend	Zon tot half-schaduw	2-3 m	Eetbare bessen, bestuivers aantrekkend
Valse indigo	Amorpha fruticosa	Vochtig, goed doorlatend	Zon tot half-schaduw	2-4 m	Stikstofbindend, nectarplant
Aardbeiboom	Arbutus unedo	Goed doorlatend, droogtebestendig	Zon	3-5 m	Eetbaar fruit, wintergroen
Beredruif	Arctostaphylos uva-ursi	Droog, zandig, goed doorlatend	Zon	0,5-1 m	Medicinale werking, bodembedekker
Appelbes	Aronia melanocarpa	Vochtig, humusrijk	Zon tot half-schaduw	2-3 m	Eetbare bessen, antioxidantenrijk
Colaplant	Artemisia abrotanum	Goed doorlatend, matig voedselrijk	Zon	1-2 m	Geneeskrachtige toepassingen
Zoutstruik	Atriplex halimus	Droog, zouttolerant	Zon	1-3 m	Eetbare bladeren, windbestendig
Zuurbes	Berberis vulgaris	Droog tot vochtig, goed doorlatend	Zon tot half-schaduw	1-3 m	Eetbare bessen, medicinale toepassingen
Zwarte bes	Ribes nigrum	Vochtig, humusrijk	Zon tot half-schaduw	1-2 m	Eetbaar, rijk aan vitamine C
Aalbes	Ribes rubrum	Vochtig, humusrijk	Zon tot half-schaduw	1-2 m	Eetbaar, bestuivers aantrekkend
Honingbes	Lonicera caerulea	Vochtig, goed doorlatend	Zon tot half-schaduw	1-2 m	Eetbare bessen, vroege bloei
Blauwe bosbes	Vaccinium corymbosum	Vochtig, zuur, humusrijk	Zon	1-2 m	Eetbaar, trekt bijen
Papiermoerbei	Broussonetia papyrifera	Goed doorlatend, matig voedselrijk	Zon	3-5 m	Eetbaar, papierproductie
Specerijstruik	Calycanthus floridus	Goed doorlatend, humusrijk	Zon tot half-schaduw	2-3 m	Geurende bloemen, sierwaarde
Erwtenstruik	Caragana arborescens	Droog, goed doorlatend	Zon	2-5 m	Stikstofbinder, eetbare peulen
Chinese kwee	Chaenomeles speciosa	Vochtig, goed doorlatend	Zon	1-3 m	Eetbaar fruit, bestuivers aantrekkend
Japanse kwee	Chaenomeles japonica	Vochtig, goed doorlatend	Zon	1-2 m	Eetbaar fruit, sierwaarde
Chinese kornoelje	Cornus officinalis	Vochtig, goed doorlatend	Zon tot half-schaduw	3-5 m	Eetbare vruchten, medicinale toepassingen
Gele kornoelje	Cornus mas	Droog, goed doorlatend	Zon tot half-schaduw	3-5 m	Eetbare bessen, bestuivers aantrekkend
Kers kornoelje	Cornus kousa	Vochtig, humusrijk	Zon tot half-schaduw	4-6 m	Eetbaar fruit, sierwaarde
Kruisbes	Ribes uva-crispa	Vochtig, humusrijk	Zon tot half-schaduw	1-2 m	Eetbare bessen, bestuivers aantrekkend
Augurkenstruik	Decaisnea fargesii	Goed doorlatend, humusrijk	Zon tot half-schaduw	3-5 m	Eetbare vruchten, sierwaarde
Olijfwilg	Elaeagnus angustifolia	Droog, goed doorlatend	Zon	2-4 m	Stikstofbinder, eetbare vruchten
Vijg	Ficus carica	Droog, goed doorlatend	Zon	3-5 m	Eetbaar fruit, warmte minnend
Kardinaalsmuts	Euonymus europaeus	Vochtig, goed doorlatend	Zon tot half-schaduw	2-4 m	Sierwaarde, trekt vogels
Fuchsia	Fuchsia magellanica	Vochtig, goed doorlatend	Zon tot half-schaduw	1-2 m	Eetbare bloemen, sierwaarde
Zoethout	Glycyrrhiza glabra	Droog, goed doorlatend	Zon	1-2 m	Eetbare wortel, medicinale toepassingen
Sneeuwklokjesboom	Halesia carolina	Vochtig, humusrijk	Zon tot half-schaduw	4-6 m	Sierwaarde, bestuivers aantrekkend
Duindoorn	Hippophae rhamnoides	Droog, goed doorlatend	Zon	2-5 m	Eetbare bessen, stikstofbinder
Jeneverbes	Juniperus communis	Droog tot vochtig, zandig of kalkrijk	Zon	2-4 m	Eetbare bessen, medicinale toepassingen
Theehortensia	Hydrangea serrata	Vochtig, goed doorlatend	Half-schaduw	1-2 m	Sierwaarde, trekt bestuivers
Keukenlaurier	Laurus nobilis	Droog, goed doorlatend	Zon	2-4 m	Eetbare bladeren, medicinale werking
Struikklaver	Lespedeza thunbergii	Goed doorlatend, matig voedselrijk	Zon	1-3 m	Stikstofbinder, nectarplant
Koortsstruik	Myrica gale	Vochtig, zuur, veenachtig	Zon tot half-schaduw	1-2 m	Insectenwerend, geneeskrachtig
Goji bes (boksdoorn)	Lycium barbarum	Droog, goed doorlatend	Zon	2-3 m	Eetbare bessen, antioxidantenrijk
Gagel	Myrica gale	Vochtig, moerasachtig	Zon tot half-schaduw	1-2 m	Insectenwerend, geneeskrachtig
Dwergkers	Prunus fruticosa	Droog, goed doorlatend	Zon	1-2 m	Eetbare vruchten, bestuivers aantrekkend
Zandkers	Prunus maritima	Droog, zandig, goed doorlatend	Zon	1-2 m	Eetbare vruchten, bestuivers aantrekkend
Sleedoorn	Prunus spinosa	Droog tot vochtig, goed doorlatend	Zon	2-5 m	Eetbare bessen, bestuivers aantrekkend
Limonadestruik	Rhus glabra	Droog, goed doorlatend	Zon	2-4 m	Eetbare bessen, medicinale werking
Jostabes	Ribes × nidigrolaria	Vochtig, humusrijk	Zon tot half-schaduw	1-2 m	Eetbaar, bestuivers aantrekkend
Alpenbes	Ribes alpinum	Vochtig, goed doorlatend	Zon tot half-schaduw	1-2 m	Eetbare bessen, bestuivers aantrekkend
Gele ribes	Ribes aureum	Vochtig, goed doorlatend	Zon tot half-schaduw	1-2 m	Eetbare bessen, trekt bijen
Roos	Rosa spp.	Goed doorlatend, humusrijk	Zon	1-3 m	Eetbare bloemblaadjes, trekt bestuivers
Hondsroos	Rosa canina	Droog tot vochtig, goed doorlatend	Zon tot half-schaduw	2-3 m	Eetbare bottels, rijk aan vitamine C
Braamboos	Rubus × loganobaccus	Vochtig, humusrijk	Zon tot half-schaduw	2-3 m	Eetbaar fruit, bestuivers aantrekkend
Tayberry	Rubus fruticosus × idaeus	Vochtig, goed doorlatend	Zon	2-3 m	Eetbaar fruit, kruising braam en framboos
Aardbeiframboos	Rubus illecebrosus	Goed doorlatend, humusrijk	Zon	1-2 m	Eetbare vruchten, sierwaarde
Sierbraam	Rubus spectabilis	Vochtig, humusrijk	Zon tot half-schaduw	1-2 m	Eetbare vruchten, trekt bijen
Katwilg	Salix caprea	Vochtig, voedselrijk	Zon	3-5 m	Vroege nectarbron, windbestendig
Pimpernoot	Staphylea pinnata	Goed doorlatend, matig voedselrijk	Zon tot half-schaduw	3-5 m	Eetbare noten, bestuivers aantrekkend
Sering	Syringa vulgaris	Goed doorlatend, matig voedselrijk	Zon	3-5 m	Geurende bloemen, trekt bestuivers
Gaspeldoorn	Ulex europaeus	Droog, zandig, goed doorlatend	Zon	1-3 m	Stikstofbinder, dichte habitat
Schapenbes	Viburnum lantana	Vochtig, goed doorlatend	Zon tot half-schaduw	3-5 m	Eetbare vruchten na verwerking
Gelderse roos	Viburnum opulus	Vochtig, humusrijk	Zon tot half-schaduw	3-5 m	Eetbare bessen, trekt vogels
Viburnum	Viburnum spp.	Vochtig, goed doorlatend	Zon tot half-schaduw	2-4 m	Trekt bestuivers, sierwaarde
Monnikspeper	Vitex agnus-castus	Goed doorlatend, droogtebestendig	Zon	2-4 m	Medicinale werking, nectarplant
Sechuan peper	Zanthoxylum simulans	Goed doorlatend, matig voedselrijk	Zon	2-4 m	Eetbare peperkorrels, bestuivers aantrekkend

Planten voor de kruidlaag

Dit is de laag van kruiden en groenten die zich tussen de struiken en bomen bevinden. Het omvat zowel vaste planten als eenjarige kruiden zoals munt, daslook en rabarber.

Plant	Wetenschappelijke naam	Bodemtype	Standplaats	Max. hoogte	Eigenschappen
Daslook	Allium ursinum	Vochtig, humusrijk, schaduw	Half-schaduw tot schaduw	30 cm	Eetbaar, bestuivers, bodembedekker
Munt	Mentha spp.	Vochtig, goed doorlatend	Zon tot half-schaduw	60 cm	Eetbaar, medicinale werking, trekt bestuivers
Citroenmelisse	Melissa officinalis	Droog tot vochtig, kalkrijk	Zon tot half-schaduw	80 cm	Eetbaar, geneeskrachtig, trekt bijen
Wilde rucola	Diplotaxis tenuifolia	Droog, zandig, kalkrijk	Zon	50 cm	Eetbaar, meerjarig
Brandnetel	Urtica dioica	Voedselrijke bodem	Zon tot half-schaduw	150 cm	Eetbaar, stikstofindicator, goed voor compost
Duizendblad	Achillea millefolium	Droog, goed doorlatend	Zon	30-60 cm	Geneeskrachtig, trekt bestuivers
Dropplant	Agastache foeniculum	Goed doorlatend, matig voedselrijk	Zon	60-100 cm	Eetbaar, trekt bestuivers
Zenegroen	Ajuga reptans	Vochtig, schaduwrijk	Half-schaduw tot schaduw	10-30 cm	Bodembedekker, trekt bijen
Oerprei	Allium ampeloprasum	Goed doorlatend, voedzaam	Zon	30-60 cm	Eetbaar, meerjarig
Bieslook	Allium schoenoprasum	Goed doorlatend, matig voedselrijk	Zon tot half-schaduw	20-40 cm	Eetbaar, trekt bestuivers
Eeuwige moes	Brassica oleracea var. ramosa	Voedzaam, goed doorlatend	Zon	50-100 cm	Eetbaar, meerjarig
Sierui	Allium spp.	Goed doorlatend, matig voedselrijk	Zon	40-100 cm	Sierwaarde, trekt bestuivers
Engelwortel	Angelica archangelica	Vochtig, humusrijk	Half-schaduw	100-200 cm	Geneeskrachtig, eetbaar
Alsem	Artemisia absinthium	Droog, goed doorlatend	Zon	60-150 cm	Geneeskrachtig, insectenwerend
Dragon	Artemisia dracunculus	Goed doorlatend, matig voedselrijk	Zon	50-100 cm	Eetbaar, kruid
Herfstaster	Aster novae-angliae	Vochtig, humusrijk	Zon tot half-schaduw	60-150 cm	Sierwaarde, trekt bestuivers
Aster	Aster spp.	Goed doorlatend, humusrijk	Zon tot half-schaduw	30-100 cm	Sierwaarde, trekt bijen
Asperge	Asparagus officinalis	Goed doorlatend, voedselrijk	Zon	100-150 cm	Eetbaar, meerjarig
Klokje	Campanula spp.	Vochtig, humusrijk	Half-schaduw	30-80 cm	Sierwaarde, trekt bestuivers
Madeliefje	Bellis perennis	Vochtig, humusrijk	Zon tot half-schaduw	10-20 cm	Eetbaar, trekt bijen
Pinksterbloem	Cardamine pratensis	Vochtig, voedselrijk	Half-schaduw	30-60 cm	Eetbaar, trekt insecten
Rapunzelklokje	Campanula rapunculus	Goed doorlatend, voedselrijk	Zon	40-80 cm	Eetbare wortel en bladeren
Brave Hendrik	Chenopodium bonus-henricus	Goed doorlatend, voedzaam	Zon	30-80 cm	Eetbaar, meerjarig
Zeekool	Crambe maritima	Droog tot vochtig, zouttolerant, goed doorlatend	Zon	50-100 cm	Eetbare bladeren en scheuten
Zeevenkel	Crithmum maritimum	Zandig, goed doorlatend	Zon	30-60 cm	Eetbaar, zouttolerant
Schildblad	Darmera peltata	Vochtig, humusrijk	Half-schaduw	50-100 cm	Sierwaarde, schaduwplant
Kardoen	Cynara cardunculus	Goed doorlatend, voedselrijk	Zon	100-200 cm	Eetbare bladstelen, sierwaarde
Artisjok	Cynara scolymus	Goed doorlatend, voedselrijk	Zon	100-150 cm	Eetbare bloemknoppen
Zonnehoed	Echinacea purpurea	Goed doorlatend, humusrijk	Zon	60-100 cm	Geneeskrachtig, trekt bestuivers
Venkel	Foeniculum vulgare	Goed doorlatend, droogtetolerant	Zon	100-150 cm	Eetbaar, trekt bestuivers
Bosaardbei	Fragaria vesca	Voedzaam, goed doorlatend	Half-schaduw	10-30 cm	Eetbaar, bodembedekker
Lievevrouwebedstro	Galium odoratum	Vochtig, schaduw	Half-schaduw tot schaduw	10-30 cm	Geneeskrachtig, bodembedekker
Kerrieplant	Helichrysum italicum	Droog, goed doorlatend	Zon	30-60 cm	Aromatisch, trekt bestuivers
Daglelie	Hemerocallis spp.	Goed doorlatend, voedselrijk	Zon tot half-schaduw	50-100 cm	Eetbare bloemen
Hosta	Hosta spp.	Vochtig, humusrijk	Half-schaduw tot schaduw	30-80 cm	Eetbare scheuten, sierwaarde
Sint Janskruid	Hypericum perforatum	Goed doorlatend, matig voedselrijk	Zon	30-80 cm	Geneeskrachtig, trekt bestuivers
Hyssop	Hyssopus officinalis	Droog, goed doorlatend	Zon	40-80 cm	Eetbaar, trekt bestuivers
Lavendel	Lavandula angustifolia	Droog, goed doorlatend	Zon	30-80 cm	Aromatisch, trekt bestuivers
Lavas	Levisticum officinale	Vochtig, voedzaam	Zon tot half-schaduw	100-200 cm	Eetbaar, sterke smaak
Basilicum	Ocimum basilicum	Voedzaam, goed doorlatend	Zon	30-60 cm	Eetbaar, aromatisch
Kaasjeskruid	Malva sylvestris	Goed doorlatend, matig voedselrijk	Zon	50-150 cm	Eetbaar, geneeskrachtig
Bergamot	Monarda didyma	Vochtig, goed doorlatend	Zon tot half-schaduw	50-100 cm	Eetbare bloemen, trekt bestuivers
Roomse kervel	Myrrhis odorata	Vochtig, voedzaam	Half-schaduw	60-120 cm	Eetbaar, zoete smaak
Marjolein	Origanum majorana	Goed doorlatend, matig voedselrijk	Zon	20-50 cm	Eetbaar, aromatisch
Knoflookmosterd	Alliaria petiolata	Vochtig, humusrijk	Half-schaduw	30-100 cm	Eetbaar, pittige smaak
Mosterdplant	Brassica juncea	Goed doorlatend, voedzaam	Zon	50-120 cm	Eetbare bladeren en zaden
Peterselie	Petroselinum crispum	Vochtig, goed doorlatend	Zon tot half-schaduw	30-60 cm	Eetbaar, tweejarig
Weegbree	Plantago major	Vochtig, humusrijk	Zon tot half-schaduw	10-50 cm	Eetbaar, geneeskrachtig
Brunel	Prunella vulgaris	Vochtig, goed doorlatend	Zon tot half-schaduw	10-40 cm	Geneeskrachtig, bodembedekker
Rabarber	Rheum rhabarbarum	Voedzaam, goed doorlatend	Zon tot half-schaduw	100-150 cm	Eetbare bladstelen
Rozemarijn	Rosmarinus officinalis	Droog, goed doorlatend	Zon	50-150 cm	Eetbaar, aromatisch
Oregano	Origanum vulgare	Goed doorlatend, matig voedselrijk	Zon	30-60 cm	Eetbaar, aromatisch
Zuring	Rumex acetosa	Vochtig, voedselrijk	Zon tot half-schaduw	30-80 cm	Eetbaar, zure smaak
Salie	Salvia officinalis	Droog, goed doorlatend	Zon	40-100 cm	Eetbaar, aromatisch
Zeepkruid	Saponaria officinalis	Goed doorlatend, matig voedselrijk	Zon tot half-schaduw	30-80 cm	Geneeskrachtig, wasmiddelplant
Olijfkruid	Santolina chamaecyparissus	Droog, goed doorlatend	Zon	30-60 cm	Aromatisch, sierwaarde
Bonenkruid	Satureja montana	Droog, goed doorlatend	Zon	30-60 cm	Eetbaar, trekt bestuivers
Vetkruid	Sedum spp.	Droog, goed doorlatend	Zon	10-50 cm	Bodembedekker, trekt bestuivers
Smeerwortel	Symphytum officinale	Vochtig, humusrijk	Zon tot half-schaduw	50-150 cm	Geneeskrachtig, stikstofbinder
Valeriaan	Valeriana officinalis	Vochtig, goed doorlatend	Zon tot half-schaduw	50-150 cm	Geneeskrachtig, trekt bestuivers
Ijzerhard	Verbena officinalis	Droog, goed doorlatend	Zon	30-100 cm	Geneeskrachtig, trekt bestuivers
Maarts viooltje	Viola odorata	Vochtig, humusrijk	Half-schaduw tot schaduw	10-30 cm	Eetbaar, trekt bestuivers
Japanse gember	Zingiber mioga	Vochtig, humusrijk	Half-schaduw	50-100 cm	Eetbare scheuten en bloemen

Planten voor de bodembedekkende laag

De bodembedekkende laag helpt de bodem vochtig te houden en onkruid te onderdrukken. Voorbeelden zijn aardbeien, winterpostelein en kruipende tijm.

Plant	Wetenschappelijke naam	Bodemtype	Standplaats	Max. hoogte	Eigenschappen
Aardbei	Fragaria vesca	Humusrijk, goed doorlatend	Zon tot half-schaduw	20 cm	Eetbaar, bodembedekker
Kruipende tijm	Thymus serpyllum	Droog, zandig	Zon	10 cm	Eetbaar, trekt bestuivers
Winterpostelein	Claytonia perfoliata	Vochtig, schaduw	Half-schaduw tot schaduw	15 cm	Eetbaar, winterhard
Oost-Indische kers	Tropaeolum majus	Goed doorlatend, matig voedselrijk	Zon	30 cm	Eetbaar, trekt bestuivers
Hondsdraf	Glechoma hederacea	Vochtig, schaduw	Half-schaduw tot schaduw	15 cm	Eetbaar, medicinale werking
Zenegroen	Ajuga reptans	Vochtig, schaduwrijk	Half-schaduw tot schaduw	10-30 cm	Bodembedekker, trekt bijen
Beredruif	Arctostaphylos uva-ursi	Zandig, goed doorlatend	Zon tot half-schaduw	10-30 cm	Eetbare bessen, wintergroen
Cranberry	Vaccinium macrocarpon	Zuur, vochtig, humusrijk	Zon tot half-schaduw	10-30 cm	Eetbare bessen, bodembedekker
Framberry	Fragaria × ananassa ‘Framberry’	Vochtig, humusrijk	Zon	10-30 cm	Eetbare vruchten, bodembedekker
Bosaardbei	Fragaria vesca	Vochtig, humusrijk	Half-schaduw	10-30 cm	Eetbare bessen, bodembedekker
Abrikoosaardbei	Fragaria × vescana	Vochtig, humusrijk	Zon	10-30 cm	Eetbare vruchten, bodembedekker
Lievevrouwebedstro	Galium odoratum	Vochtig, schaduw	Half-schaduw tot schaduw	10-30 cm	Geneeskrachtig, bodembedekker
Kruipmunt	Mentha requienii	Vochtig, goed doorlatend	Half-schaduw	5-10 cm	Aromatisch, eetbaar, bodembedekker
Alfalfa (Luzerne)	Medicago sativa	Droog, goed doorlatend, voedselrijk	Zon	30-80 cm	Stikstofbinder, eetbaar
Vrouwenmantel	Alchemilla mollis	Vochtig, humusrijk	Half-schaduw	30-50 cm	Sierwaarde, geneeskrachtig
Zandkers	Cardamine hirsuta	Zandig, goed doorlatend	Zon tot half-schaduw	10-30 cm	Eetbaar, bodembedekker
Woltijm	Thymus praecox	Droog, goed doorlatend	Zon	5-10 cm	Aromatisch, trekt bestuivers
Kleine veenbes	Vaccinium oxycoccos	Zuur, vochtig, humusrijk	Half-schaduw	10-20 cm	Eetbare bessen, bodembedekker

Planten voor de klimlaag

Klimplanten gebruiken de bomen en struiken als ondersteuning en maximaliseren zo de ruimte in het voedselbos. Bekende voorbeelden zijn druiven, hop en kiwi’s.

Plant	Wetenschappelijke naam	Bodemtype	Standplaats	Max. hoogte	Eigenschappen
Kiwi	Actinidia deliciosa	Vochtig, goed doorlatend	Zon	6-10 m	Eetbaar, snelgroeiend
Druif	Vitis vinifera	Droog tot vochtig, kalkrijk	Zon	5-10 m	Eetbaar, bestuivers
Hop	Humulus lupulus	Vochtig, voedzaam	Zon tot half-schaduw	6 m	Eetbaar, medicinaal, schaduwgevend
Braam	Rubus fruticosus	Vochtig tot droog, alle bodemtypes	Zon tot half-schaduw	3 m	Eetbaar, bestuivers, bodembedekker
Klimboon	Phaseolus coccineus	Goed doorlatend, stikstofrijk	Zon	3 m	Eetbaar, stikstofbindend
Kiwibes	Actinidia arguta	Voedzaam, goed doorlatend	Zon tot half-schaduw	4-8 m	Eetbare vruchten, snelgroeiend
Akebia (Chocoladerank)	Akebia quinata	Goed doorlatend, matig voedselrijk	Zon tot half-schaduw	5-10 m	Eetbare vruchten, sierwaarde
Onsterfelijkheidskruid	Gynostemma pentaphyllum	Vochtig, goed doorlatend	Half-schaduw	2-4 m	Geneeskrachtig, theeplant
Jasmijn	Jasminum officinale	Goed doorlatend, humusrijk	Zon tot half-schaduw	3-6 m	Sterk geurende bloemen, trekt bestuivers
Klimroos	Rosa spp.	Goed doorlatend, voedzaam	Zon	2-5 m	Sierwaarde, trekt bestuivers
Passiebloem	Passiflora caerulea	Goed doorlatend, matig voedzaam	Zon	3-10 m	Sierwaarde, eetbare vruchten
Kamperfoelie	Lonicera periclymenum	Vochtig, humusrijk	Half-schaduw	3-6 m	Sterk geurend, trekt bestuivers
Vijfsmakenkruid	Schisandra chinensis	Vochtig, goed doorlatend	Half-schaduw	4-8 m	Eetbare bessen, medicinale werking
Rankspinazie	Hablitzia tamnoides	Vochtig, goed doorlatend	Half-schaduw	2-3 m	Eetbaar, meerjarig

Planten voor de wortel- en knollenlaag

Deze laag bevat planten die ondergronds eetbare delen ontwikkelen, zoals knollen en wortels. Denk aan mierikswortel, daslook en aardperen.

Plant	Wetenschappelijke naam	Bodemtype	Standplaats	Eigenschappen
Aardpeer	Helianthus tuberosus	Voedzaam, goed doorlatend, kan droge grond verdragen	Zon tot half-schaduw	Eetbaar, stikstofbinder
Pastinaak	Pastinaca sativa	Humusrijk, goed doorlatend	Zon	Eetbaar, winterhard
Daslook	Allium ursinum	Vochtig, humusrijk	Half-schaduw tot schaduw	Eetbaar, bodembedekker
Zoete aardappel	Ipomoea batatas	Licht vochtig, goed doorlatend, warm klimaat	Zon	Eetbaar, warmteminnend
Mierikswortel	Armoracia rusticana	Vochtig, humusrijk	Zon tot half-schaduw	Eetbaar, medicinale werking

Veelgestelde vragen over voedselbosplanten