Clematis stekken is een toegankelijke en laagdrempelige manier om deze populaire en sierlijke klimplant te vermeerderen. Je hoeft geen nieuwe planten te kopen en je weet zeker dat de nieuwe planten identiek zijn aan de moederplant. Hierdoor behoud je specifieke bloeikleur, groeiwijze en bloeiperiode. Door te stekken kun je in korte tijd meerdere nieuwe planten opkweken en zo lege plekken in de tuin opvullen. In dit artikel lees je de verschillende stekmethoden en geef ik je tips voor het maken van een succesvolle stek.
Wanneer kun je clematis het beste stekken?
De beste tijd om clematis te stekken is in de lente (maart tot mei) en in de zomer (juni tot augustus). In deze periodes is de plant volop in groei en maakt hij actief nieuwe scheuten aan, wat zorgt voor een hogere kans op succesvolle wortelvorming. De temperatuur en lichtomstandigheden zijn dan ook ideaal. Vermijd stekken in de herfst en winter, omdat clematis dan in rust is en het moeilijker wordt om wortels te ontwikkelen. Dit kan leiden tot uitval van de stekken.
Soorten stekken:
- Zachte stekken (voorjaar): jonge, groene scheuten die nog flexibel zijn en snel wortelen.
- Halfhoutige stekken (zomer): iets rijpere scheuten die steviger zijn en daardoor minder snel uitdrogen, maar nog steeds goed wortelen.
- Bladknopstekken (beste moment: mei-juni): neem bladknopstekken wanneer de plant krachtig groeit en voldoende knopen heeft ontwikkeld. Dit is doorgaans in het late voorjaar tot het begin van de zomer.
Benodigdheden voor clematis stekken
Om clematis succesvol te stekken, heb je de volgende materialen nodig:
- Scherpe, schone snoeischaar of mes
- Potjes of kweekbakjes met drainagegaten
- Luchtige potgrond of speciale stekgrond
- Stekpoeder (optioneel, bevordert wortelgroei en voorkomt schimmel)
- Plastic zakje of kweekkap voor een hoge luchtvochtigheid
- Etiketten om de soort of datum bij te houden
- Gieter of plantenspuit om vochtig te houden
Stappenplan: clematis stekken
Stap 1: Kies een geschikte scheut
Kies een gezonde, stevige scheut van 10-15 cm lang. Zorg ervoor dat er geen bloemknoppen aan zitten. Knip de stek net onder een bladknoop af, want daar ontwikkelen zich de wortels.
Stap 2: Bereid de stek voor
Verwijder de onderste bladeren om rotting te voorkomen en laat bovenaan 2-3 blaadjes zitten. Indien gewenst kun je de onderzijde van de stek in stekpoeder dopen voor extra groeistimulatie.
Stap 3: Plaats in stekgrond
Vul een potje met vochtige, luchtige stekgrond. Gebruik een potlood of stokje om een gaatje te maken en plaats de stek voorzichtig in de grond. Druk de aarde zachtjes aan rond de stek.
Stap 4: Zorg voor het juiste klimaat
Zet de stekken op een lichte plek met indirect zonlicht, bijvoorbeeld op een vensterbank op het noorden of onder een afdakje. Bedek de potjes met een plastic zak of gebruik een kweekkap om een vochtige omgeving te creëren. Houd de grond gelijkmatig vochtig, maar voorkom dat het te nat wordt.
Stap 5: Controleer na 4-6 weken
Na enkele weken kun je testen of de stek geworteld is door er voorzichtig aan te trekken. Voel je weerstand, dan is dat een goed teken en is de stek aangeslagen. Je kunt de nieuwe plant na enige tijd verpotten of in de tuin uitplanten.
Alternatieve methode 1: bladknopstekken bij clematis
Een aanvullende methode die je kunt gebruiken is de bladknopstek. Hierbij gebruik je een deel van een stengel met één blad en de bijbehorende bladknoop. Dit type stek is compact en ideaal voor beperkte ruimtes of als je meerdere stekken tegelijk wilt nemen. Hieruit kan zowel een wortelstelsel als een nieuwe scheut groeien.
Belangrijke aandachtspunten:
Bladknopstekken werken vooral goed bij grootbloemige clematissen en soorten die vroeg in het seizoen bloeien. Kleinbloemige, sterk rankende soorten zijn minder geschikt voor deze methode omdat zij vaak minder makkelijk wortels vormen uit een enkele knop.
Beste moment om bladknopstekken te nemen:
De beste periode voor het nemen van bladknopstekken is in mei en juni, wanneer de plant actief groeit en voldoende jonge scheuten met duidelijke knopen heeft ontwikkeld.
Stappenplan voor een bladknopstek:
- Snijd een stengel af met één duidelijke bladknoop en bijbehorend blad
- Verwijder eventueel de helft van het blad om verdamping te beperken
- Plaats het onderste deel van de stengel in een klein potje met vochtige stekgrond
- Zorg dat de bladknoop net onder het oppervlak ligt
- Dek af met plastic en zet op een warme, lichte plek zonder direct zonlicht
Alternatieve methode 2: clematis afleggen
Als je liever niet knipt of op zoek bent naar een methode met een hoger slagingspercentage, is afleggen een goed alternatief. Hierbij blijft de scheut verbonden aan de moederplant, wat de kans op succes vergroot. Deze methode wordt vaak gebruikt bij oudere of moeilijk te stekken planten.
Beste moment om clematis af te leggen:
Je kunt clematis het beste afleggen in de lente of vroege zomer (april tot juni). In deze periode is de plant soepel, groeit actief en heeft de tijd om voor de winter wortels te ontwikkelen.
Stappenplan voor het afleggen:
- Kies een lange, lage scheut die gemakkelijk gebogen kan worden
- Maak een ondiep geultje in de grond nabij de plant
- Verwijder de bladeren op het deel dat in contact komt met de grond
- Buig de scheut naar beneden en leg het middenstuk in het geultje
- Zet vast met een klem, steen of stukje ijzerdraad
- Bedek dit gedeelte met aarde en geef regelmatig water
- Na enkele maanden vormen zich wortels en kun je de nieuwe plant afknippen van de moederplant
Veelvoorkomende fouten bij het stekken van clematis
- Stekken met bloemknoppen gebruiken: deze richten zich op bloei, niet op wortelvorming
- Stekken in een ongeschikt seizoen zoals herfst of winter, de stek overleeft dit niet
- Geen bladknoop gebruiken, waardoor er geen wortels kunnen ontstaan
- Onhygiënisch werken, waardoor schimmel of rot ontstaat
Veelgestelde vragen over clematis stekken
Kun je clematis ook in water stekken?
Clematis stekken kunnen theoretisch in water wortelen, maar dit wordt afgeraden. De wortels die in water ontstaan zijn vaak zwak en niet goed aangepast aan de grond. Stekken in aarde geeft een sterker wortelgestel dat beter overleeft na het uitplanten.
Wat is het verschil tussen een bladknopstek en een gewone stek?
Een bladknopstek bevat slechts één blad en één bladknoop. Dit is compacter, maar vereist meer precisie. Een gewone stek bevat een groter stuk stengel met meerdere knopen en bladeren en heeft daardoor meer reserves om te wortelen.
Hoelang duurt het voordat clematis stekken wortels krijgen?
Meestal verschijnen de eerste wortels na 4 tot 6 weken. Soms kan het iets langer duren, afhankelijk van de omstandigheden zoals temperatuur, licht en luchtvochtigheid.
Kan ik clematis ook vermeerderen zonder te stekken?
De methode van afleggen is zeer geschikt en wordt veel toegepast voor het vermeerderen zonder een stek te nemen. Hierbij hoeft de plant niet gesnoeid te worden en blijft de stek tijdens het proces gevoed via de moederplant.
Is stekken mogelijk bij elke clematissoort?
Niet elke clematis is even eenvoudig te stekken. Vooral grootbloemige en vroegbloeiende soorten reageren goed op stekken. Bij wilde of laatbloeiende soorten kan het lastiger zijn en is afleggen soms een betere keuze.