Wat is een houtstek?

Bij het vermeerderen van planten kom je allerlei soorten stekken tegen: zomerstekken, bladstekken, wortelstekken en ook houtstekken. Maar wat is een houtstek precies? In dit artikel leggen we uit wat een houtstek is, wanneer je deze stekmethode gebruikt, welke planten zich ervoor lenen en hoe je zelf aan de slag gaat.

Wat is een houtstek?

Een houtstek is een stek die wordt genomen van een verhoute tak, meestal van het afgelopen groeiseizoen. Dit type stek bevat geen bladeren, is stevig van structuur en wordt genomen wanneer de plant in rust is. Je herkent een houtstek aan een stevige, volledig verhoute tak van het afgelopen groeiseizoen. Deze tak bevat geen bladeren of verse groeipunten en is droog en stug van structuur. De ideale lengte van een houtstek ligt meestal tussen de 15 en 30 cm, afhankelijk van de plantensoort.

Houtstekken zijn uitermate geschikt voor het vermeerderen van struiken en houtachtige planten die niet goed wortelen met zachtere of jongere stekken. Denk aan vlier, wilg, druif of sommige rozen.

Is een houtstek een zomerstek of een winterstek?

Een houtstek wordt altijd genomen in de wintermaanden, meestal tussen december en februari. De plant is dan in rust en de takken zijn volledig verhout. Een houtstek is dus geen zomerstek, maar een typische winterstek. Dit is belangrijk om te weten, want stekken van dezelfde plant kunnen op verschillende momenten en manieren gemaakt worden. Een vlier bijvoorbeeld kun je zowel met zomerstekken (halfverhoute scheuten) als met houtstekken vermeerderen, afhankelijk van het seizoen en je voorkeur.

Wanneer gebruik je een houtstek?

Houtstekken gebruik je vooral in de volgende situaties:

• Je wilt struiken of houtige planten vermeerderen in het rustseizoen.
• Je hebt veel stekmateriaal nodig van een plant die niet eenvoudig zaait.
• Je wilt planten vermeerderen met een betrouwbare methode die weinig verzorging vraagt.

Voorbeelden van planten die je kunt stekken met houtstekken

• Vlier (Sambucus nigra)
• Druif (Vitis vinifera)
• Forsythia
• Ribes (aalbes, kruisbes)
• Wilg (Salix)
• Roos (sommige soorten)
• Hortensia (Hydrangea, bladverliezende soorten)

Niet elke plant is geschikt voor houtstekken. Sommige soorten wortelen uitsluitend via zomerstekken of door afleggen. Controleer dus altijd per plant wat de meest geschikte vermeerderingsmethode is.

Hoe kies je geschikt stekmateriaal?

Geschikte houtstekken herken je aan:

• Takken van het afgelopen groeiseizoen (1 jaar oud)
• Geen bloeiknoppen of beschadigingen
• Rechte stukken hout van minimaal 15 cm lang
• Minimaal twee knoppen: één bovenaan en één onderaan

Gebruik bij voorkeur stekmateriaal van gezonde, goed groeiende planten. Vermijd takken met vlekken, kneuzingen of schimmel.

Stappenplan: zo maak je een houtstek

1. Knip een eenjarige tak van 15–30 cm af met een scherpe, schone snoeischaar.
2. Snijd schuin onder een knop (onderzijde) en recht boven een knop (bovenzijde).
3. Verwijder eventuele zijscheuten of bladresten.
4. Steek de stek met de onderkant (schuine snede) ongeveer ⅔ diep in vochtige stekgrond of rechtstreeks in de volle grond.
5. Druk de aarde licht aan.
6. Label de stekken als je meerdere soorten tegelijk maakt.
7. Laat de stekken buiten in de tuin of in een koude kas staan.

Afhankelijk van de soort en weersomstandigheden duurt het gemiddeld 6 tot 12 weken voordat er wortels worden gevormd. Soms zie je pas in het voorjaar resultaat, wanneer het blad uitloopt.

Veelvoorkomende fouten bij houtstekken

• Te jong of slap materiaal gebruiken: dit geeft minder kans op wortelvorming.
• Stekken zonder knopen: zonder knoppen ontstaan er geen nieuwe scheuten of wortels.
• Verkeerde oriëntatie in de grond: onderkant moet altijd naar beneden.
• Te natte of compacte grond: leidt tot rotting.
• Onhygiënisch gereedschap: verhoogt het risico op schimmel en infecties.

Wat doe je na het wortelen?

In het voorjaar, zodra je ziet dat de stek nieuwe bladeren maakt, kun je voorzichtig controleren of hij geworteld is. Als de wortels sterk genoeg zijn, kun je de jonge plant uitplanten of overpotten. Geef de plant dan voldoende water, laat hem geleidelijk wennen aan zijn nieuwe standplaats en bescherm hem indien nodig tegen vorst.

Veelgestelde vragen over houtstekken